6319 จำนวนผู้เข้าชม
ผศ.ดร.อุดมศักดิ์ เลิศสุชาตวนิช
ภาควิชาโรคพืช คณะเกษตร ม.เกษตรศาสตร์ วิทยาเขตบางเขน
โรคใบขีดสีน้ำตาล (Narrow Brown Spot Disease) เป็นโรคข้าวที่พบได้ทั่วไปในพื้นที่ปลูกข้าว อาจเรียกว่าโรคนี้เป็นโรคประจำตัวของข้าวก็ว่าได้ โดยโรคจะพบมากในพื้นที่นาชลประทาน ปกติแล้วโรคนี้ไม่พบเป็นปัญหามากถ้าเกษตรกรมีการจัดการแปลงที่เหมาะสม เช่น ไม่ปลูกข้าวโดยใช้เมล็ดพันธุ์ปริมาณมากเกิน ไม่ใช้ปุ๋ยยูเรียมากเกินความจำเป็น และไม่ขังน้ำไว้ในแปลงมากเกินความจำเป็น เป็นต้น แต่ถ้าปล่อยให้เกิดโรครุนแรงมีรายงานว่าโรคนี้สามารถทำให้ผลผลิตเสียหายได้ถึง 40% เป็นเพราะว่าเมื่อข้าวเป็นโรคใบขีดสีน้ำตาลรุนแรงในระยะข้าวออกรวงจะทำให้เกิดโรคเมล็ดด่างตามมาและทำให้ผลผลิตเสียหาย โรคนี้จะเข้าทำลายและแสดงอาการให้เห็นได้ชัดเจนในข้าวระยะหลังการแตกกอเต็มที่แล้ว แต่ส่วนมากพบโรครุนแรงช่วงระยะข้าวออกรวง ซึ่งจะพบโรคในใบธงถ้าเกษตรกรสังเกตเห็นโรคมีความรุนแรงโรคมากกว่า 10 เปอร์เซ็นต์ ของพื้นที่ใบธงในระยะข้าวออกรวง ควรรีบทำการพ่นสารป้องกันกำจัดโรค เพื่อป้องกันการเกิดโรคเมล็ดด่างและลดความเสียหายของผลผลิตข้าว
สาเหตุโรค
เกิดจากเชื้อรา Cercospora oryzae I. Miyake
อาการ
โรคจะทำให้เกิดแผลสีน้ำตาลที่ใบมีลักษณะเป็นขีดๆ ขนานกับเส้นใบข้าว แผลมีความยาวประมาณ 2-10 มิลลิเมตร และกว้างประมาณ 1 มิลลิเมตร ในพันธุ์ที่ต้านทานต่อโรคจะแสดงอาการเป็นแผลขีดสั้นๆ สีน้ำตาลเข้ม ส่วนพันธุ์ที่อ่อนแอแผลจะกว้างมีขีดยาวกว่าและมีสีน้ำตาลอ่อน ใบที่เป็นโรครุนแรงจะทำให้ใบแห้งตายได้ เชื้อนี้สามารถเข้าทำลายคอรวง ทำให้คอรวงเน่าและหักพับได้ จะพบอาการของโรคมากในระยะตั้งแต่ข้าวแตกกอเต็มที่เป็นต้นไป
การแพร่ระบาด
เชื้อสาเหตุโรคสร้างสปอร์แพร่ระบาดไปกับลม และสามารถติดไปกับเมล็ดพันธุ์
การป้องกันกำจัด
เกษตรกรควรทำการพ่นสารเคมีเพื่อป้องกันและกำจัดโรคใบขีดสีน้ำตาล ในช่วงที่ระยะข้าวเริ่มตั้งท้องและระยะออกรวง ด้วยสารเคมีป้องกันกำจัดโรค เช่น สารโพรพิโคนาโซล, โพรพิโคนาโซล+ไดฟีโนโคนาโซล, อะซ็อกซีสโตรบิน+ไดฟีโนโคนาโซล เป็นต้น
แนวทางการแก้ปัญหา
-
เกษตรกรไม่ควรปลูกข้าวโดยใช้เมล็ดพันธุ์ปริมาณมากเกิน รวมทั้งควรไม่ควรใช้ปุ๋ยยูเรียมากเกินความจำเป็น
-
มีรายงานการใช้ปุ๋ยโปแตสเซียมคลอไรด์ (0-0-60) อัตรา 5-10 กิโลกรัมต่อไร่ สามารถช่วยลดความรุนแรงของโรคได้
เอกสารอ้างอิง
- http://www.brrd.in.th/rkb/
- Ou, S.H. (1972) Rice Diseases, CAB International Mycological, Institute Kew, Survey, UK.
เนื้อหาที่เกี่ยวข้อง
-
เตือนภัยเกษตรกร
เตือนภัยเกษตรกรเฝ้าระวัง โรคไหม้ระบาดในนาข้าว
-
โรคถอดฝักดาบในข้าว
โรคถอดฝักดาบหรือโรคหลาว ปัจจุบันพบว่าเป็นโรคที่เป็นปัญหาและทำความเสียหายกับการปล…
-
อาการเมาตอซังของข้าว
อาการเมาตอซัง เกิดจากการย่อยสลายของตอซังที่ไม่สมบูรณ์เมื่อทำการปลูกข้าวลงไปในพื้…
-
หนอนทุเรียน ไม่ใช่ปัญหาเล็กๆ!
โดยปกติปัญหาหนอนกัดกินพืชก็ไม่ใชเรื่องเล็กอยู่แล้ว เพราะทำให้ผลผลิตเสียหาย ส่งผล…