กรมอุตุนิยมวิทยาได้ประกาศออกมาแล้วว่าประเทศไทยได้เข้าสู่ฤดูฝนเรียบร้อยแล้ว แต่สภาพอากาศนั้นแทนที่จะมีฝนตกมาตลอด กลับกลายเป็นฝนบ้าง แดดออกบ้างสลับกันไป เมื่อสภาพอากาศเป็นเช่นนี้ จึงเหมาะแก่การเจริญเติบโตของเชื้อโรคต่างๆ รวมถึงเชื้อราในนาข้าว ซึ่งก่อให้เกิดโรคต่างๆในนาข้าว วันนี้ ไอซีพี ลัดดา จะพาไปเรียนรู้เกี่ยวกับโรคที่มักเกิดเป็นประจำในนาข้าว

 

โรคใบจุดสีน้ำตาล

 

เกิดจากเชื้อรา Bipolaris oryzae  ชื่อเดิม Helminthosporium oryzae (Breda de Haan.) Shoemaker, 1959 มักเป็นโรคที่พบเสมอในนาข้าว โดยจะแสดงแผลรูปกลมหรือรูปไข่ ขอบนอกจะมีสีเหลือง อีกทั้งแผลยังสามารถเกิดบนเปลือกข้าวเปลือกทำให้เป็นโรคเมล็ดด่าง

 

โรคใบขีดสีน้ำตาล

 

เกิดจากเชื้อรา Cercospora oryzae I. Miyake เป็นโรคที่พบทั่วไปในนาข้าว โดยจะแสดงอาการารที่ใบข้าว มีลักษณะเป็นสีน้ำตาลขีดๆ ไปตามแนวเส้นใบข้าว มักเกิดในระยะข้าวแตกกอ และจะเป็นรุนแรงในข้าวระยะออกรวง สามารถพบได้ทั้งนาน้ำฝน และนาน้ำชลประทาน

 

โรคเมล็ดด่าง

 

เกิดจากเชื้อราหลักๆ 6 ชนิดได้แก่

 

1.Curvularia lunata (Wakk) Boed.

2.Cercospora oryzae I.Miyake.

3.Bipolaris oryzae Breda de Haan.

4.Fusarium semitectum Berk & Rav.

5.Sarocladium oryzae Sawada.

6.Trichoconis padwickii Ganguly. ชื่อเดิมคือ Alternaria padwickii (Ganguly) M.B. Ellis

 

จะพบอาการในระยะออกรวง เนื่องจากมีเชื้อราหลายชนิดเข้าทำลาย ทำให้เกิดแผลแตกต่างกันไป เช่นเป็นจุดสีน้ำตาลหรือดำ หรือมีลายสีน้ำตาลดำ หรือสีเทาปนชมพูที่เมล็ดบนรวงข้าว การเข้าทำลายของเชื้อรามักจะเกิดในช่วงดอกข้าวเริ่มโผล่จากกาบหุ้มรวงจนถึงระยะเมล็ดข้าวเริ่มเป็นน้ำนม และอาการเมล็ดด่างจะปรากฏเด่นชัดในระยะใกล้เก็บเกี่ยว

 

โรคกาบใบเน่า 

 

สาเหตุ เชื้อรา Sarocladium oryzae Sawada

อาการ ข้าวแสดงอาการในระยะตั้งท้องโดยเกิดแผลสีน้ำตาลดำบนกาบห่อรวง ตรงกลางแผลมีกลุ่มเส้นใยสีขาวอมชมพู แผลนี้จะขยายติดต่อกันทำให้บริเวณกาบหุ้มรวงมีสีน้ำตาลดำและรวงข้าวส่วนใหญ่โผล่ไม่พ้นกาบหุ้มรวง หรือโผล่ได้บางส่วน ทำให้เมล็ดลีบและมีสีดำ

 

โรคกาบใบแห้ง

 

เกิดจากเชื้อรา Rhizoctonia solani (Thanatephorus cucumeris (Frank) Donk)

 

โรคนี้มักพบระบาดในเขตปลูกข้าวระบบนาชลประทานที่ปลูกข้าวตลอดทั้งปี เชื้อสามารถมีชีวิตรอดอยู่ในตอซังข้าว วันพืชและในดินข้ามฤดูปลูกได้ มีอาการแผลสีเขียวปนเทา ปรากฏตามกาบใบบริเวณใกล้ระดับน้ำ แผลจะลุกลามขยายใหญ่ขึ้นจนมีขนาดไม่จำกัดและขยายขึ้นถึงใบข้าว ถ้าเป็นพันธุ์ข้าวที่อ่อนแอ แผลสามารถ       ลุกลามถึงใบธงและกาบหุ้มรวงข้าว ทำให้ใบและกาบใบเหี่ยวแห้ง

 

แก้ปัญหาเชื้อราในนาข้าว ด้วยรีโนเวท

 

สาร Prochloraz 40% + Propiconazole 9% EC

ออกฤทธิ์แทรกซึมและดูดซึม  สามารถป้องกันและกำจัดโรคใบจุด ใบขีด โรคกาบใบแห้ง โรคกาบใบเน่า และโรคเมล็ดด่างในนาข้าว เพิ่มปริมาณเมล็ดดีในรวงมากขึ้น ผลผลิตเพิ่มมากขึ้น

 

อัตราแนะนำ 80cc/ไร่ หรือ 1L ใช้ได้ 12ไร่ สามารถฉีดพ่นได้ตั้งแต่ข้าวแตกกอ ตั้งท้อง  ควรหลีกเลี่ยงฉีดช่วงข้าวตากเกสร

 

 

 

 

 

 

 

แหล่งข้อมูล

-กรมการข้าว

-ผศ.ดร.อุดมศักดิ์  เลิศสุชาตวนิช  ภาควิชาโรคพืช คณะเกษตร ม.เกษตรศาสตร์ วิทยาเขตบางเขน