956 จำนวนผู้เข้าชม
โรคไหม้ของข้าว (Rice blast disease) เกิดจากเชื้อรา Pyricularia oryzae Cavara เป็นโรคที่มีความสําคัญก่อให้เกิดความเสียหายต่อพันธุ์ข้าวที่อ่อนแอเป็นอย่างมากและมีการระบาดของโรคทั่วประเทศ โดยเฉพาะในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งเป็นพื้นที่ผลิตพันธุ์ข้าวที่มีความสำคัญต่อการส่งออก คือ ข้าวขาวดอกมะลิ 105 เป็นพันธุ์ที่มีราคาดีและเป็นที่ต้องการของตลาด แต่ข้าวพันธุ์นี้เป็นพันธุ์ที่อ่อนแอต่อโรคไหม้อย่างมาก นอกจากพันธุ์ข้าวแล้วยังมีปัจจัยของสภาพแวดล้อมที่จะช่วยส่งเสริมให้โรคไหม้มีความรุนแรงที่เราจะพบได้เป็นประจำ
การเกิดโรคของพืชหรือในข้าวที่เกษตรกรปลูกจะมีปัจจัยที่เกี่ยวข้อง 3 ปัจจัย (ภาพที่ 1) ที่เราเรียกว่า สามเหลี่ยมโรคพืช ประกอบด้วย พืชอาศัยที่อ่อนแอต่อโรค เชื้อสาเหตุโรคที่มีความรุนแรง และสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการเกิดโรค เมื่อปัจจัยทั้ง 3 นี้อยู่ร่วมกันในระยะเวลาที่เหมาะสม จะทำให้พืชหรือข้าวที่ปลูกเกิดโรคได้
ในส่วนโรคไหม้ของข้าว มีความสัมพันธ์กับปัจจัยที่เกี่ยวข้องต่อการเกิดโรค ได้แก่
1.ปัจจัยสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการเกิดโรค เช่น
-การปลูกข้าวหนาแน่น
-สภาพอากาศมีฝนพรำ หมอก หรือน้ำค้างบนใบยาวนานถึงช่วงสายประมาณ 9 โมงเช้า
-สภาพอากาศแห้งช่วงกลางวัน อากาศความชื้นสัมพัทธ์สูงตอนกลางคืน อากาศค่อนข้างเย็นประมาณ 22-25 oC
-สภาพลมแรง
-มีการใส่ปุ๋ยไนโตรเจนในอัตราที่สูง เป็นต้น
จากวงจรการเกิดโรคของเชื้อ Pyricularia oryzae สาเหตุโรคไหม้ในข้าว (ภาพที่ 2) ที่รายงานโดย Ribot และคณะ (2018) พบว่าตั้งแต่ติดเชื้อจนถึงเชื้อแพร่ระบาดในสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมใช้เวลาประมาณ 23 วัน
ส่วน Ou (1972) รายงานว่าเมื่อสปอร์ตกลงบนส่วนของข้าวในสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมภายใน 4 ชั่วโมง สปอร์จะงอกและเข้าสู่พืชในเวลา 8-10 ชั่วโมง และแผลจะเริ่มปรากฏภายใน 4-5 วัน สปอร์จะถูกสร้างขึ้นใหม่ภายใน 6-7 วัน ถ้าแผลขนาดใหญ่จะผลิตสปอร์ได้จำนวน 2,000-6,000 สปอร์ต่อคืน และสามารถผลิตต่อเนื่องเป็นเวลา 2 สัปดาห์ ในขณะที่แผลขนาดเล็กจะผลิตได้เพียง 50-300 สปอร์ต่อคืนเป็นเวลา 5-7 วัน ในขณะที่มีน้ำค้างหรือมีฝนตกสปอร์จะถูกปลดปล่อยในช่วงเวลากลางคืนเป็นจำนวนมาก
