150 จำนวนผู้เข้าชม
ภัยจากสภาพอากาศหนาวเย็นที่ผ่านมา ส่งผลกระทบต่อข้าวอย่างไร ?
จากสภาพอากาศหนาวเย็นของประเทศไทยในช่วงเดือน มกราคม-กุมภาพันธ์ 2568 ที่ผ่านมา ทำให้เกษตรกรที่ปลูกข้าวในช่วงเดือนพฤศจิกายน 2567 ได้รับผลกระทบรุนแรงจากสภาพอากาศหนาวเย็น โดยเฉพาะในเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่มีสภาพอากาศหนาวเย็นและลมแรง โดยเกษตรกรบางรายอาจต้องตัดข้าวทิ้งเนื่องจากผลผลิตเสียหายอย่างมาก
ผลกระทบจากสภาพอากาศหนาวเย็นต่อข้าวในระยะต่างๆ
1. ข้าวที่อยู่ในระยะกล้า และแตกกอ
– เมล็ดข้าวงอกช้า มีอัตรางอกต่ำ
– การเจริญเติบโตช้า หรือชะงักการเจริญเติบโตทั้งความสูงและการแตกกอ
– ต้นข้าวซีดเหลือง ใบมีสีเหลืองหรือสีส้ม และมีลักษณะเรียวตั้ง
– ใบแห้งตายจากขอบใบหรือปลายใบ และมักพบโรคใบจุดสีน้ำตาลเข้าทำลายซ้ำเติม
2.ข้าวที่อยู่ในระยะตั้งท้องและออกรวง
– ต้นข้าวซีดเหลือง ใบเหลืองหรือสีส้ม
– ใบแห้งตายจากขอบใบหรือปลายใบ และมักพบโรคใบจุดสีน้ำตาลเข้าทำลายซ้ำเติม
– ข้าวออกรวงช้า ออกรวงไม่สม่ำเสมอ รวงหดสั้น (ก้านช่อดอกหดสั้น) และมักพบการโรคเมล็ดด่าง
– เมล็ดในรวงข้าวไม่สมบูรณ์ ปลายรวงลีบฝ่อ เป็นหมัน และเมล็ดสุกแก่ไม่พร้อมกัน
แนวทางการแก้ไข
เลือกพันธุ์ข้าวที่มีความทนทานต่ออากาศหนาว เช่น พันธุ์ชัยนาท 1 กข31 กข41 หรือ กข43 เป็นต้น
หลีกเลี่ยงการปลูกข้าวในเดือนกันยายน-พฤศจิกายน
เมื่อสภาพอากาศมีอุณหภูมิสูงขึ้นและเกษตรกรควรพ่นปุ๋ยทางใบและสารป้องกันกำจัดเชื้อราให้กับข้าว เพื่อเร่งการฟื้นตัวและป้องกันโรคที่จะเข้าทำลาย
สารป้องกันกำจัดเชื้อรา เช่น โพรพิโคนาโซล ไดฟิโนโคนาโซล หรืออะซ๊อกซีสโตรบิน เป็นต้น เพื่อป้องกันโรคใบจุดสีน้ำตาล และเมล็ดด่าง ที่จะระบาดเมื่ออากาศคลายหนาว
ผศ.ดร.อุดมศักดิ์ เลิศสุชาตวนิช
ภาควิชาโรคพืช คณะเกษตร ม.เกษตรศาสตร์ วิทยาเขตบางเขน
เอกสารอ้างอิง
Li-gang, H., Wen-fu, C., Guo-chen, Z., Wei, M., Chun-yan, Q., Liang, L. and S. Hong-jiao. 2012. Effect of Phosphate Fertilizer on Cold Tolerance and Its Related Physiological Parameters in Rice under Low Temperature Stress. Journal of Northeast Agricultural University. Vol. 19 No.4:1-10
National Crop Experiment Station. 1985. Rice Varietal Improvement in Korea. Suwon, Korea.Nishiyama, I. 1983. The damage in rice plants imposed by sub- and supra-optimal temperature, particularly about spikelets sterility. Japanese Journal of Crop Science. 52: 108-117.Shimmono, H., Okada, M., Kanda, E., and I. Arakawa. 2007. Low temperature-induced sterility in rice: Evidence for effects of temperature before panicle initiation. Field Crops Research 101: 221-231. Yoshida, S. 1978. Fundamentals of Rice Crop Science, Los Banos, Philippines, International Rice Research Institute (IRRI)
