624 จำนวนผู้เข้าชม
ผลกระทบของสภาพอากาศร้อนต่อทุเรียน
ในปัจจุบันปัญหาสภาพแวดล้อมโดยเฉพาะในเรื่องสภาพอากาศที่ไม่เหมาะสมได้ก่อให้เกิดความผิดปกติกับพืชปลูกต่างๆ รวมทั้งทุเรียน ซึ่งความผิดปกติที่เกิดขึ้นจากสภาพแวดล้อมจัดว่าเป็น โรคที่เกิดจากสิ่งไม่มีชีวิต เป็นความผิดปกติที่ไม่สามารถถ่ายทอดหรือแพร่กระจายไปยังต้นอื่นๆ ได้ มักเกิดในช่วงเวลาและพื้นที่ใดพื้นที่หนึ่ง โดยตัวอย่างสภาพอากาศที่ไม่เหมาะสม เช่น
สภาวะอากาศร้อนอุณหภูมิสูง
โดยทั่วไปแล้วทุเรียนสามารถเจริญเติบโตได้ดีในช่วงอุณหภูมิ 10-46 องศาเซลเซียส แต่ในปัจจุบันสภาพอากาศของประเทศไทยมีแนวโน้มที่จะมีอุณหภูมิสูงขึ้นเรื่อยๆ จากข้อมูลกรมอุตุนิยมวิทยา ปี พ.ศ.2567 ประเทศไทยมีอุณหภูมิสูงกว่าค่าเฉลี่ยโดยทั่วไป โดยมีอุณหภูมิเฉลี่ยทั้งปี 28.5 องศาเซลเซียส สูงกว่าค่าเฉลี่ยในคาบ 30 ปี (พ.ศ.2534-2563) หรือค่าปกติ 1.1 องศาเซลเซียส ซึ่งนับว่าเป็นอุณหภูมิเฉลี่ยสูงที่สุดของประเทศไทยในรอบ 74 ปี (พ.ศ.2494-2567) และสูงกว่าปีที่ผ่านมา (ปี 2566 มีอุณหภูมิเฉลี่ย 28.1 องศาเซลเซียส)
ชาวสวนทุเรียนโดยเฉพาะในต้นทุเรียนเล็กที่เพิ่งปลูกได้ไม่เกิน 3-4 ปี ทุเรียนจะมีความอ่อนแอต่อความร้อนจากแสงแดดมากที่สุด โดยจะพบอาการใบไหม้ ที่เริ่มแรกมีลักษณะไหม้ที่ปลายหรือขอบใบจากนั้นจะลามเข้าสู่กลางใบ ในสภาพที่อากาศร้อนจัดและมีความแห้งในบรรยากาศมาก จะทำให้เชื้อราซึ่งมีอยู่ทั่วไปในอากาศและในดินเข้าทำลายซ้ำเติมได้ เช่น เชื้อรา Phomopsis spp. หรือ Lasiodiplodia spp. โดยพบโครงสร้าง ส่วนสืบพันธุ์ของเชื้อราที่มีลักษณะกลมสีดำขนาดเล็กฝังกระจายอยู่บนเนื้อเยื่อใบที่ตายแล้ว การเข้าทำลายซ้ำเติมของเชื้อจุลินทรีย์เหล่านี้ทำให้พืชแสดงอาการใบไหม้ที่รุนแรงขึ้น และทำให้ใบหลุดร่วง
นอกจากนี้ในทุเรียนระยะที่โตเต็มที่แล้ว ยังได้รับผลกระทบในสภาพอากาศร้อนจัด ทำให้มีลักษณะอาการปลายและขอบใบไหม้อยู่เสมอ ซึ่งอาการดังกล่าวอาจเกิดจากการขาดธาตุอาหารร่วมด้วย และในปี 2567 ที่ผ่านมาสภาพอากาศร้อนรุนแรงทำให้ทุเรียนระยะติดผลในหลายพื้นที่มีอาการผลปริแตกและหลุดร่วงเป็นจำนวนมาก ดังนั้นชาวสวนควรต้องเตรียมตัวรับมือกับอากาศร้อนโดยมีแนวทางดังนี้
แนวทางการแก้ปัญหา
1. รดน้ำให้เพียงพอ ควรรดน้ำในช่วงเช้า ความถี่และปริมาณการให้น้ำขึ้นอยู่กับขนาดของต้นทุเรียน สภาพดินและสภาพอากาศในช่วงนั้น
สำหรับทุเรียนเล็ก: ควรรดน้ำสม่ำเสมอ หรือ วันเว้นวัน
สำหรับทุเรียนใหญ่: พิจารณาตามการเจริญเติบโตของดอกและต้น โดยคำนึงถึงความเจริญเติบโตของต้นและผลผลิต
2. รักษาอุณหภูมิและความชื้นของดิน ลดการระเหยของน้ำในดิน โดยการตัดแต่งหญ้าในทรงพุ่มให้มีพอประมาณ เพื่อคลุมหน้าดิน ความหนาบางของหญ้าขึ้นอยู่กับสภาพดิน โดยดินเหนียวคลุมได้บางๆ แต่ถ้าเป็นดินทรายสามารถคลุมหนา แต่ต้องเว้นระยะจากโคนต้นเพื่อให้อากาศถ่ายเท
3. ฉีดพ่นธาตุอาหารทางใบ ช่วยเพิ่มความสมบูรณ์ให้กับทุเรียน และทำให้ทุเรียนสามารถปรับตัวกับสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงได้
4. วางแผนการใช้น้ำ ประมาณปริมาณการใช้น้ำภายในสวนและเตรียมแหล่งน้ำสำรองให้เพียงพอโดยเฉพาะในระยะออกดอกจนถึงระยะผลแก่
ผศ.ดร.อุดมศักดิ์ เลิศสุชาตวนิช
ภาควิชาโรคพืช คณะเกษตร ม.เกษตรศาสตร์ วิทยาเขตบางเขน
